ยางกัดสำหรับเด็ก จำเป็นไหม? เลือกซื้ออย่างไรดี?

Last Updated on 2023 03 24

เมื่อพ่อแม่สังเกตเห็นลูกเริ่มมีน้ำลายไหลมาก ขบกัดสิ่งต่าง ๆ อยู่เสมอ อาทิ เครื่องประดับบนตัวแม่ ผ้าห่ม ขอบโต๊ะ ตุ๊กตาตัวโปรด หรือแม้แต่นิ้วเท้าของตัวเองด้วย บ้างก็ว่าเป็นผลจากฟันจะงอก จนพ่อแม่เริ่มกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัย และสุขอนามัยของลูก จึงมองหาตัวช่วยอย่าง “ยางกัด” แต่ยางกัดจะช่วยได้จริงหรือ  จำเป็นต้องมีไหม? เลือกซื้ออย่างไร และมีวิธีดูแลรักษาอะไรบ้าง ไปติดตามกันค่ะ

ยางกัด คืออะไร?

ยางกัด ถือเป็นของเล่นเสริมพัฒนาการสำหรับเด็กอย่างหนึ่ง ช่วยในการนวดเหงือก เพราะมีงานวิจัยบางแหล่งเชื่อว่าการนวดเหงือกสามารถช่วยให้ฟันทารกงอกได้ง่ายขึ้น และช่วยผ่อนคลายในช่วงที่ฟันกำลังขึ้น หรือช่วงที่มีอาการคันเหงือกได้เป็นอย่างดี

ยางกัด vs จุกหลอก ต่างกันอย่างไร?

พ่อแม่บางคนอาจสับสนว่าควรซื้อยางกัด หรือจุกหลอกให้ลูกกันแน่ ซึ่ง 2 สิ่งนี้ทำงานต่างกันค่ะ จุกหลอกควรใช้เวลาที่ลูกกินนมอิ่มแล้วแต่ยังรู้สึกอยากดูดต่อ หรืองอแงง่วงนอน การใช้จุกหลอกสามารถช่วยทำให้ลูกอารมณ์ดีและผ่อนคลายขึ้นได้เช่นกัน แต่ยางกัดเน้นไปที่การให้ลูกขบกัดเพื่อนวดเหงือก หรือใช้ความเย็นช่วยบรรเทาอาการเหงือกบวม

สาเหตุที่ต้องใช้ยางกัด

ยางกัดช่วยเรื่องที่ลูกชอบเอาของเข้าปากเพื่อขบกัด หรือเคี้ยวได้ แต่ก็มีเหตุผลอื่น ๆ อีกที่จะให้ทารกใช้ยางกัด ดังนี้

กระตุ้นพัฒนาการของทารก

ทารกพยายามเอาของเข้าปากตั้งแต่อายุยังน้อย เพราะการกินและการเคี้ยวสิ่งต่าง ๆ นั้นสามารถช่วยกระตุ้นให้ทารกขยับลิ้นภายในปาก ซึ่งสิ่งนี้ทำให้เกิดการรับรู้ถึงการมีอยู่ของปาก และการเคลื่อนไหวปากและลิ้นในลักษณะนี้ยังช่วยวางรากฐานสำหรับการเรียนรู้ทักษะในการพูดและการออกเสียงพูด เมื่อทารกเริ่มเข้าสู่ช่วงวัยที่จะพูดคำแรกของพวกเขาคือ “มา มา มะ”, “ดา ดา ดา” และ “บาบาบา”

ช่วยบรรเทาอาการเหงือกบวม

ทารกเมื่อเข้าสู่ช่วงฟันเริ่มงอก เหงือกของทารกจะบวม รู้สึกเจ็บ และเกิดอารมณ์หงุดหงิด ยางกัดแบบที่มีของเหลวอยู่ด้านในสามารถนำไปแช่ช่องเย็นธรรมดา เพื่อนำออกมาให้ทารกใช้กัด เป็นการบรรเทาอาการบวมอักเสบของเหงือกได้

ยางกัด เริ่มใช้ได้ตั้งแต่อายุเท่าไหร่?

ยางกัดสามารถเริ่มใช้ได้ตั้งแต่ลูก 3 เดือน แต่ก็ใช่ว่าเด็กทุกคนจะชอบยางกัด หรือพุ่งความสนใจมาที่ยางกัด  เพราะเป็นธรรมดาในช่วงวัยหนึ่งที่ลูกมักใช้ปากสำรวจสิ่งต่าง ๆ รอบตัว หรือหากยางกัดจะจำเป็นอีกทีก็ช่วงที่ฟันของลูกใกล้งอก

เคล็ดลับการเลือกซื้อยางกัด

สินค้าสำหรับแม่และเด็กมีมากมายหลากหลายชนิด หลายรูปแบบ และหลายยี่ห้อจนพ่อแม่ต้องหาข้อมูลในการเลือกซื้อให้ถ้วนถี่ เพื่อให้คุ้มค่ากับการใช้งานมากที่สุด สำหรับยางกัด วันนี้เรามีแนวทางในการเลือกซื้อ ดังนี้

ขนาดไม่เล็กเกินไป

พ่อแม่ควรเลือกยางกัดที่ไม่มีส่วนประกอบที่เมื่อลูกกัดแล้วทำให้หลุด หรือแตกเป็นชิ้นเล็ก ๆ หลุดเข้าสู่ลำคอที่เสี่ยงต่อการสำลัก

ทำจากวัสดุที่ปลอดภัย

พ่อแม่ต้องมั่นใจว่าเลือกซื้อยางกัดที่ทำจากวัสดุที่ปลอดสารทาเลต ที่เสี่ยงทำให้ฮอร์โมนเพศชายในเด็กผิดปกติ ปราศจากสารกันบูด, ปราศจากพาราเบน ที่ส่งผลต่อระบบต่อมไร้ท่อ และต้องปราศจาก BPA ที่อาจจะทำให้ระดับของฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายเปลี่ยนแปลงและเกิดโรคต่าง ๆ ได้ เช่น ระบบสืบพันธุ์ผิดปกติ โรคหัวใจ โรคมะเร็งบางชนิด

ทนทานต่อการใช้งาน

ยางกัดบางประเภทจะมีช่องใส่เจลเย็น สามารถนำไปแช่ช่องเย็นธรรมดา เพื่อให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นสามารถบรรเทาอาการเจ็บเหงือกได้ ซึ่งหากเลือกซื้อที่ผลิตไม่ได้มาตรฐาน หรือใช้ไม่ถูกวิธีนำไปแช่ช่องฟรีซแล้วเกิดความเสียหาย เมื่อลูกกัดส่วนเหล่านี้อาจทำให้กลืนเจลเย็นเข้าไปในร่างกายได้ด้วย

ทำความสะอาดได้ง่าย

ยางกัดควรเช็ดถูเข้าไปทุกซอกได้ ทำความสะอาดได้ง่าย เพราะบางชนิดออกแบบเป็นรูปทรงที่ยากต่อการทำความสะอาด ยางกัดของเล่นที่ลูกต้องเอาเข้าปากอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นความสะอาด ปลอดภัยจึงต้องมาอันดับแรก

มีคลิปล๊อค

เด็กในวัยตั้งแต่ 3 เดือน นั้น กล้ามเนื้อมือและนิ้วยังไม่แข็งแรงเท่าที่ควร ดังนั้น เพื่อให้ดูแลได้ง่าย พ่อแม่สามารถเลือกซื้อยางกัดที่มีสายคล้องหรือคลิปล็อคกันหล่นให้ลูกด้วยก็จะดีค่ะ ป้องกันการตกหล่น และสกปรก

วิธีทำความสะอาดยางกัด

ยางกัดมีวิธีทำความสะอาดเช่นเดียวกับจุกหลอก หรือจุกนม  ดังนี้

น้ำยาล้างขวดนม

ทำความสะอาดยางกัดอย่างสม่ำเสมอด้วยการแช่น้ำอุ่นผสมน้ำยาล้างขวดนม แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด ยางกัดบางชนิดสามารถวางฆ่าเชื้อในตู้ UV ได้ ควรอ่านคำแนะนำข้างผลิตภัณฑ์ให้ละเอียดก่อนเสมอ เพื่อจะได้ดูแลอย่างถูกวิธี และยืดอายุการใช้งาน

ระวังเด็กคนอื่นเอาเข้าปาก

เวลาที่พาลูกไปเล่นร่วมกับเด็กคนอื่นในวัยเดียวกันที่มักนำสิ่งของเข้าปากเหมือนกัน เพราะเด็กยังไม่รู้ว่าชิ้นไหนของตัวเองหรือของเพื่อน อาจนำไปสู่การรับเชื้อ หรือแพร่เชื้อกันได้

ผ้าเช็ดทำความสะอาด

ระหว่างวันที่ลูกใช้ยางกัดบางครั้งอาจทำหล่นพื้น หรือวางตามที่ต่าง ๆ ที่ลูกคลานไป พ่อแม่จึงควรเตรียมผ้าชุบน้ำทำความสะอาดให้ลูกอย่างสม่ำเสมอ

ยืดอายุการใช้งาน

ยางกัดที่ไม่ได้ใช้ ควรทำความสะอาด และเก็บรักษาไว้ในตู้เย็นเสมอ

เมื่อถึงช่วงวัยหนึ่งลูกมักหยิบสิ่งต่าง ๆ เข้าปาก นั่นเป็นธรรมชาติของการสำรวจโลกภายนอก เป็นส่วนหนึ่งในพัฒนาการทางสติปัญญา รวมถึงเป็นการรับรู้ว่าปากและลิ้นของเขามีอยู่โดยนำไปสู่การพัฒนาทักษะที่สำคัญของลูกต่อไปในอนาคต จึงเป็นเรื่องที่พ่อแม่ควรจัดสภาพแวดล้อมของสถานที่ให้ปลอดภัยต่อลูก ด้วยความระมัดระวังไม่ให้มีสิ่งของชิ้นเล็ก ๆ ที่สามารถเอาเข้าปากแล้วผ่านช่องหลอดลมเข้าไปได้ หรือจะเลือกวิธีแบบออร์แกนิคก็ได้ค่ะ คือ ใช้ผลไม้ หรือผักแช่เย็นให้ลูกกัดแทะเล่นแทน เช่น แครอท แตงกวา ก้านเซเลอรี่ เป็นต้น แต่ก็ต้องเป็นช่วงวัย 6 เดือนขึ้นไป ที่ลูกมีความพร้อมของการทานอาหารอื่นได้ มิเช่นนั้นอาจเกิดการสำลักอาหารขึ้นได้ค่ะ