พัฒนาการเด็กแรกเกิด – 1 ขวบ วิธีการกระตุ้นพัฒนาการ และวัคซีนที่ควรได้รับ
การเลี้ยงลูก
นับตั้งแต่ลูกเกิดมา สิ่งสำคัญอันดับต้น ๆ ที่คุณพ่อคุณแม่ใส่ใจและให้ความสำคัญมากคงหนีไม่พ้นเรื่องของ “พัฒนาการเด็ก” รวมถึงพัฒนาการของลูกในแต่ละเดือน เฝ้าดูว่าลูกจะทำอะไรได้บ้าง และมีอะไรบ้างที่คนเป็นพ่อเป็นแม่อย่างเราจะกระตุ้นพัฒนาการลูกได้ แม่โน้ตรวบรวมมาให้ไว้ที่นี่แล้วค่ะ
พัฒนาการทารก 1 สัปดาห์
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 2.7 – 3.3 กก. / ส่วนสูง : 46 – 50.5 ซม. โดยประมาณ
- ไขมันที่เคลือบผิวจะเริ่มแห้งหลุดร่อน
- ลูกน้อยจะตอบสนองต่อสิ่งเร้าอัตโนมัติ
- ยังไม่สามารถควบคุมกล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆ ได้
ด้านสุขภาพ
- พยายามให้ลูกกินแต่นมแม่เท่านั้น เพราะในนมแม่มีสารอาหารที่ครบถ้วนอยู่แล้ว
- ควรควบคุมอุณหภูมิในห้องไม่ให้เย็นหรือร้อนเกินไป ใส่เสื้อผ้าให้เหมาะกับอากาศ
การรับวัคซีน
- วัคซีน BCG และไวรัสตับอักเสบ บี (ครั้งที่ 1)
พัฒนาการทารก 1 สัปดาห์ วิธีการกระตุ้นพัฒนาการทารก 1 สัปดาห์
- ให้คุณแม่ชวนลูกพูดคุยอย่างสม่ำเสมอ หรือร้องเพลงกล่อมให้ลูกฟัง เพื่อกระตุ้นการได้ยิน
- ใช้โมบายแขวนที่มีสีสันสดใส เพื่อกระตุ้นการมองเห็น พร้อมเสียงเพลงกล่อมช้า ๆ
พัฒนาการทารก 1 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 3 – 5 กก. / ส่วนสูง 49 – 57 ซม. โดยประมาณ
- ลูกฉี่วันละ 10 -15 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 3 – 4 ครั้ง
- นอนในท่าคว่ำ สามารถหันศีรษะไปข้างใดข้างหนึ่งได้
- มีการสะดุ้งหรือเคลื่อนไหวร่างกายเมื่อได้ยินเสียงพูดในระดับที่ปกติ
- สบตา มองจ้องหน้าได้นาน 1 – 2 วินาที
ด้านสุขภาพ
- ให้ลูกกินนมแม่ทุก 2 – 3 ชม. หรือเมื่อลูกต้องการ
- ยังไม่ควรพาออกนอกบ้าน เนื่องจากภูมิคุ้มกันยังน้อย
การรับวัคซีน
- ไวรัสตับอักเสบ บี (ครั้งที่ 2)
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 1 เดือน
อุ้มลูกบ่อย ๆ เพราะทารกโดยเฉพาะในช่วง 3 เดือนแรกหลังคลอดยังต้องการเวลาในการปรับตัว เพื่อให้ลูกรู้สึกว่าปลอดภัยและอบอุ่น สบตาลูก ชวนลูกคุย สัมผัสตัวลูกบ่อย ๆ โดยเฉพาะลูกจะชอบฟังเสียงคุณแม่เวลาที่กล่อมนอนค่ะ
พัฒนาการทารก 2 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 4 – 6 กก. / ส่วนสูง : 43 – 63 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 -12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 ครั้งหลังมื้อนม
- นอนในท่าคว่ำ ยกศีรษะตั้งขึ้นได้ 45 องศา นาน 3 วินาที
- มักเอามือเข้าปาก มองไปรอบ ๆ คว้าจับสิ่งของใกล้ตัว และปล่อย
- มองหน้ากับผู้ที่มาคุยด้วยได้นาน 5 วินาที
- ทำเสียงในลำคอ “อู” หรือ “อือ” ได้อย่างชัดเจน
ด้านสุขภาพ
- ยังคงให้กินนมแม่อย่างเดียว ทุก ๆ 2 – 3 ชม. หรือตามที่ลูกต้องการ
- ยังไม่ควรพาลูกออกนอกบ้านนะคะ
การรับวัคซีน
- วัคซีน DPT1-HB คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก (ครั้งที่ 1), OPV1 วัคซีนโปลิโอ (ครั้งที่ 1) และ Hib 1 วัคซีนเสริม
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 2 เดือน
ให้ลูกนอนคว่ำ หาของเล่นมาเขย่าตรงหน้าลูก แต่เสียงไม่ควรดังมากนะคะ เพราะลูกอาจตกใจ รอให้ลูกมองที่ของเล่น แล้วค่อย ๆ เคลื่อนของเล่นไปซ้ายและขวา ขึ้นและลง ช้า ๆ สุดท้ายให้ลูกกลับมาหน้าตรงเหมือนเดิม
พัฒนาการทารก 3 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 4.2 – 6.5 กก. / ส่วนสูง : 53 – 63 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 -12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 -3 ครั้ง
- ลูกนอนคว่ำได้ พูดโต้ตอบเป็นอ้อแอ้กับคุณพ่อคุณแม่ได้
- แยกเสียงพูดของคนอื่นได้
ด้านสุขภาพ
- ให้กินนมแม่อย่างเดียว ทุก ๆ 3 – 4 ชม. เฉลี่ยวันละ 7 – 8 ครั้ง
- ลูกสามารถคว้าจับสิ่งได้แล้ว ควรระวังเรื่องการเอาสิ่งของเข้าปาก
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 3 เดือน
- ชวนลูกพูดคุย ชี้ชวนให้ดูสิ่งต่าง ๆ พร้อมเรียกชื่อสิ่งของนั้น ๆ
พัฒนาการทารก 4 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 4.5 – 7 กก. / ส่วนสูง : 55 – 66 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 8 – 10 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 3 ครั้ง
- จำหน้าคนในครอบครัวได้แล้ว ยิ้มทักทายได้
- ชอบพลิกตัวนอนคว่ำ
- พูดเก่งขึ้นแบบอ้อแอ้
ด้านสุขภาพ
- ให้กินนมแม่อย่างเดียว ทุก ๆ 3 – 4 ชม. เฉลี่ยวันละ 6 – 8 ครั้ง
- มองตามสิ่งของที่เคลื่อนที่ได้ 180 องศา
- ยกขาทั้งสองข้างขึ้นมาเล่น โดยเหยียดแขนให้ออกห่างจากลำตัว
การรับวัคซีน
- วัคซีน DPT2-HB คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก (ครั้งที่ 2), OPV2 วัคซีนโปลิโอ (ครั้งที่ 2) และ Hib 2 วัคซีนเสริม
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 4 เดือน
- เรียกชื่อลูกบ่อย ๆ พูดคุย สัมผัส เล่นกับลูก มองหน้าลูกขณะพูดคุย และหยุดพูด เมื่อลูกส่งเสียงพูดบ้าง
- หาของเล่นกรุ๊งกริ๊ง แต่ไม่ควรมีเสียงที่ดังมาก ฝึกให้ลูกได้หันตามเสียง
พัฒนาการทารก 5 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 5 – 8.5 กก. / ส่วนสูง : 58 – 68 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- ชอบพลิกคว่ำพลิกหงายสลับกัน
- เริ่มเลียนเสียงตามที่คุณพ่อคุณแม่พูด
- ใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้หยิบของได้
ด้านสุขภาพ
- ให้กินนมแม่อย่างเดียว ทุก ๆ 3 – 4 ชม. เฉลี่ยวันละ 6 – 8 ครั้ง
- ควรเลือกใส่เสื้อผ้าให้เหมาะกับสภาพอากาศ หากออกนอกบ้านควรใส่หมวกกันแดดด้วยทุกครั้ง
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 5 เดือน
- เรียกชื่อลูกบ่อย ๆ และฟังลูก หากลูกเริ่มพูดคุยด้วย พร้อมกับตอบสนองในสิ่งที่ลูกพูด
- ของเล่นที่มีเสียง
พัฒนาการทารก 6 เดือน
- ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 5.5 – 9 กก. / ส่วนสูง : 59 – 71 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- นั่งได้นานขึ้น พลิกคว่ำคล่องขึ้น
- จำชื่อตัวเองได้
ด้านสุขภาพ
- เริ่มให้อาหารเสริมปั่นละเอียด 1 มื้อ วันละ 1 ช้อน อาทิ แครอทปั่นละเอียด ซุปฟักทอง ข้าวกับไข่แดงล้วนปั่นละเอียด และให้นมแม่ 5 – 6 มื้อ ต่อวัน
- กล้วยน้ำว้าสุกขูดเอาเฉพาะเนื้อไม่เอาเม็ด บดให้ละเอียด แม่โน้ตก็ใช้เมนูนี้ป้อนลูกค่ะ
การรับวัคซีน
- วัคซีน HBV3 ไวรัสตับอักเสบ บี (ครั้งที่ 3), DPT3 คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก (ครั้งที่ 3), OPV3 วัคซีนโปลิโอ (ครั้งที่ 3) และ Hib 3 วัคซีนเสริม
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 6 เดือน
- เรียกชื่อลูกบ่อย ๆ และฟังลูก หากลูกเริ่มพูดคุยด้วย พร้อมกับตอบสนองในสิ่งที่ลูกพูด
- เลือกของเล่นที่สามารถจับได้ถนัดมือ เช่น ยางกัด ที่เป็น BPA Free ปราศจากสารเคมี เพื่อฝึกกล้ามเนื้อมือมัดเล็ก
พัฒนาการทารก 7 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 6 – 10 กก. / ส่วนสูง : 61 – 73 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- คลานได้ ตื่นเต้นกับของเล่น
- พูดคุยกับคุณพ่อคุณแม่ได้มากขึ้น ชอบเลียนเสียงของคุณพ่อคุณแม่
- เริ่มหัดเรียกชื่อ มะ ๆ ปะ ๆ
ด้านสุขภาพ
- อาหารเสริมปั่นละเอียด 1 มื้อ วันละช้อน เช่น ซุปบรอกโคลี ซุปฟักทอง พร้อมกับนมแม่ 5 – 6 ครั้ง ต่อวัน
- ให้กินผลไม้สุก แนะนำที่ไม่มีเม็ด หรือถ้ามีเม็ดควรเอาออกให้หมด
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 7 เดือน
- ชี้ชวนให้ลูกดูสิ่งต่าง ๆ รอบตัวพร้อมบอกชื่อของสิ่งนั้น ๆ
- บล็อกทรงเลขาคณิต ของเล่นที่เมีเสียง
พัฒนาการทารก 8 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 6.5 – 10.5 กก. / ส่วนสูง : 63 – 75 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- เริ่มหาที่เกาะยืน
- ชอบพูดคุยแต่ยังไม่เป็นคำ
- ติดแม่มาก
ด้านสุขภาพ
- อาหารเสริมปั่นหยาบ 2 มื้อ อาทิ ซุปมันฝรั่ง ซุปปลา พร้อมนม 5 – 6 ครั้งต่อวัน
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 8 เดือน
- หนังสือผ้า
- ของเล่นที่ดีได้ เขย่าได้ พร้อมกับมีเสียง
- เล่นจ๊ะเอ๋กับลูก
- อาจแกล้งทำของตก เพื่อดูปฏิกิริยาของลูก
พัฒนาการทารก 9 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 7 – 11 กก. / ส่วนสูง : 64 – 76 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- เริ่มหาที่เกาะยืน เดินไปเรื่อย ๆ
ด้านสุขภาพ
- อาหารเสริมปั่นหยาบ 2 มื้อ อาทิ ไข่ตุ๋น หรือปลาสับหยาบ พร้อมนม 5 – 6 ครั้งต่อวัน
การรับวัคซีน
- MMR1 หัด คางทูม
- หัดเยอรมัน ครั้งที่ 1
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 9 เดือน
- บล็อกตัวต่อใหญ่ ๆ
- แป้งโดว์
พัฒนาการทารก 10 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 7 – 11 กก. / ส่วนสูง : 65 – 78 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- สามารถนั่งเองได้จากท่ายืน
- รู้จักบาย บาย ส่ายหัว
ด้านสุขภาพ
- อาหารเสริมปั่นหยาบ 2 มื้อ อาทิ ต้มจืดมันฝรั่ง ต้มจืดฟัก ต้มจืดตำลึง พร้อมนม 5 – 6 ครั้งต่อวัน
- เริ่มปีนป่ายโต๊ะ โต๊ะเครื่องแป้ง เตียง เก้าอี และตู้
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 10 เดือน
- แฟลชการ์ดฝึกภาษา (คลิกที่นี่ >> แฟลชการ์ด (Flash Card) แจกฟรี! ลิ้งค์ดาวโหลด)
พัฒนาการทารก 11 เดือน
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 8 – 11.5 กก. / ส่วนสูง : 66 – 79 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- ชอบเทสคุณแม่ว่าอะไรทำได้ อะไรทำไม่ได้
- พูดเก่งขึ้น แต่ยังไม่ชัดถ้อยชัดคำ
- ชอบชี้นิ้ว เวลาที่ต้องการอะไร หรือจะไปที่ไหน
- ใช้นิ้วชี้และนิ้วโป้งหยิบเม็ดกระดุมหรือของเล่นชิ้นเล็กได้
ด้านสุขภาพ
- อาหารเสริมปั่นหยาบ 3 มื้อ อาทิ ข้าวผัดไข่ ข้าวผัดผักรวม ไข่น้ำ ไข่คน พร้อมนม 4 – 6 ครั้งต่อวัน
- ชอบเปิดลิ้นชัก ควรติดสายล็อคลิ้นชักมาติดป้องกันลูกบาดเจ็บ
- ควรหาที่ปิดรูปลั๊กไฟมาติดไว้
วิธีกระตุ้นพัฒนาการทารก 11 เดือน
- ของเล่นที่เป็นรูปทรง จับคู่รูปทรงต่าง ๆ
พัฒนาการเด็ก 1 ขวบ
ด้านร่างกาย และการเข้าใจภาษา
- น้ำหนัก : 8.2 – 11.5 กก. / ส่วนสูง : 67 – 81 ซม.
- ลูกฉี่วันละ 10 – 12 ครั้ง ขับถ่ายวันละ 2 – 5 ครั้ง
- ยืน นั่งได้เอง พูดได้เก่งขึ้น เป็นคำมากขึ้น
ด้านสุขภาพ
- อาหารเสริมปั่นหยาบ 3 มื้อ อาทิ ข้าวไก่ตุ๋นมะเขือเทศ ข้าวไก่อบผักรวม ไข่แดงบดกับข้าวนิ่ม ๆ พร้อมนม 4 – 6 ครั้งต่อวัน
- ลูกจะเดินทั้งวัน ควรระวังขอบหรือมุมโต๊ะต่าง ๆ ไม่ให้มีคมหรือมีแง่ที่แหลม
การรับวัคซีน
- วัคซีน JE1 JE2 ไข้สมองอักเสบ (ครั้งที่ 1 และ 2 ห่างกัน 4 สัปดาห์)
วิธีกระตุ้นพัฒนาการเด็ก 1 ขวบ
- ของเล่นรูปทรงเลขาคณิต
- ของเล่นที่สามารถหยิบเข้าออกจากกล่องได้
- อุปกรณ์ขีดเขียนต่าง ๆ เช่น กระดานน้ำ หรือกระดานที่เขียนได้ลบได้ เป็นต้น
- ของเล่นที่มีสายจูง
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
- 10 วัคซีนพื้นฐานที่ลูกน้อยควรได้รับมีอะไรบ้าง
Related posts
ไฟเซอร์เด็ก กับวิธีเตรียมตัวก่อนให้ลูกฉีด
ลูกพูดช้า แบบไหนที่เรียกว่าผิดปกติ พร้อมวิธีรับมือ
ทารกร้องไห้ตอนกลางคืน เพราะอะไร ร้องแบบไหนผิดปกติ พร้อมวิธีรับมือ
ยางกัดสำหรับเด็ก จำเป็นไหม? เลือกซื้ออย่างไรดี?
10 อาหารแก้ท้องผูก ให้ลูกถ่ายง่าย และแบบไหนควรพบแพทย์
9 วิธีกระตุ้นให้ลูกพูด อย่างถูกต้อง
6 อาหารที่ทำให้ท้องผูก ลูกน้อยถ่ายยาก
