ในระยะที่คุณแม่ให้นมนั้น อาจต้องเผชิญกับอาการคัดเต้า เต้าตึงได้ เนื่องจากร่างกายมีการผลิตน้ำนมออกมาในปริมาณมาก ซึ่งบางรายหากมีอาการคัดเต้า เป็นก้อน และยังปล่อยไว้ ด้วยคิดว่าลูกน้อยจะได้กินเยอะ ๆ แต่ความจริงแล้ว ร่างกายจะหยุดการผลิตจนกว่าน้ำนมที่มีอยู่ได้ระบายออกเสียก่อน
อาการคัดเต้า เป็นก้อน ท่อน้ำนมอุดตัน
ท่อน้ำนมอุดตัน (Blocked duct) มีลักษณะอาการ ดังนี้
เจ็บเต้านมขณะที่ให้นมลูก
เมื่อคุณแม่ให้นมลูกแล้วมีอาการเจ็บเต้า
คลำเจอก้อนแข็งเป็นไต
ซึ่งเมื่อคลำก็จะพบว่าเป็นก้อนไตแข็ง ๆ ที่บริเวณใดบริเวณหนึ่งของเต้านม ไม่ใช่แข็งทั้งเต้า เมื่อกดลงไปจะรู้สึกเจ็บ
มีอาการบวมแดง
บางรายอาจมีอาการบวมแดง และร้อนที่เต้าร่วมด้วย
หัวนมและลานนมผิดรูป
ลักษณะของหัวนม และลานนมจะผิดรูป บางครั้งบางรายอาจมีเส้นเลือดปูดออกมาที่ผิวหนัง และอาจพบจุดสีขาวบริเวณหัวนม (White dot)
สาเหตุคัดเต้า เป็นก้อน ท่อน้ำนมอุดตัน
สาเหตุเพราะน้ำนมในบริเวณนั้นมีความข้นมาก ส่งผลให้น้ำนมไหลได้ไม่สะดวก จึงเกิดการอุดตันอยู่ในท่อน้ำนม ซึ่งน้ำนมในส่วนที่เหนือขึ้นไปจากจุดที่อุดตันนั้นคั่งค้างจนเกิดเป็นก้อนไตแข็ง ๆ โดยอาการดังกล่าวนี้เกิดมาจาก…
ลูกดูดไม่เกลี้ยงเต้า
ลูกดูดนมไม่เกลี้ยงเต้าหรือทิ้งระยะห่างในการให้ลูกเข้าเต้านานเกินไป จึงเกิดการสะสมของน้ำนมในปริมาณมาก
ระบายน้ำนมออกมาไม่หมด
แม้บางครั้งลูกจะดูดได้ไม่เกลี้ยงเต้า คุณแม่ก็สามารถปั๊มออกได้นะคะ เพื่อเอาไปป้อนให้ลูกในมื้อต่อไป (ด้วยถ้วย)
แรงกดทับที่เต้านมเป็นเวลานาน
เช่น เลือกใส่เสื้อชั้นในที่มีโครงลวด หรือเลือกเสื้อชั้นในที่รัดแน่น หรือคับเกินไป รวมถึงท่านอนที่ตะแคงทับข้างใดข้างหนึ่งเป็นเวลานาน
เต้านมใหญ่
ทำให้เมื่อมีปริมาณน้ำนมมาก ๆ ทำให้หย่อนยาย ท่อน้ำนมส่วนล่างจึงระบายน้ำนมออกมาได้ไม่ดี
วิธีแก้ไขอาการคัดเต้า เป็นก้อน ท่อน้ำนมอุดตัน
สำหรับคุณแม่ที่เริ่มมีอาการคัดเต้า เป็นก้อน หรือท่อน้ำนมอุดตัน สามารถแก้ไขได้เองเบื้องต้น ดังนี้
- ก่อนที่จะให้นมลูก ควรใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นประคบเต้าไว้ประมาณ 3 – 5 นาที
- ให้ลูกเริ่มดูดจากข้างที่เป็นก้อนก่อน เพื่อเป็นการเคลียร์น้ำนมออกจากท่อระบายน้ำนม
- จัดท่าลูกโดยที่ให้คางลูกชี้ไปตรงบริเวณที่มีก้อน เพื่อให้ลิ้นของลูกน้อยรีดน้ำนมจากท่อในจุดนั้น
- ขณะที่ลูกน้อยกำลังดูดนม ให้คุณแม่นวดเบา ๆ บริเวณที่ท่อน้ำนมอุดตัน ไล่ลงไปที่หัวนม เพื่อเป็นการดันก้อนที่อุดตันออก
- ควรจัดท่าดูดนมในท่าอื่น ๆ ให้ต่างกันในแต่ละมื้อ เพื่อเป็นการช่วยระบายน้ำนมออกจากเต้านมในส่วนต่าง ๆ ได้ดีมากยิ่งขึ้น
- ให้ลูกดูดนมบ่อย ๆ หรือประมาณ 2 – 3 ชั่วโมง บางคนอาจเร็วกว่านั้นก็ได้ค่ะสัก 2 – 2 ½ ชั่วโมง ให้ลูกดูดนานประมาณ 15 – 20 นาทีของแต่ละข้าง ถ้าลูกดูดไม่หมด คุณแม่ก็สามารถปั๊มออกได้ค่ะ ก็จะช่วยให้หายเร็วขึ้น
- โละเสื้อชั้นในตัวที่รัดเกินไปออกจากตู้เสื้อผ้าเลยค่ะคุณแม่ และเลือกให้พอดีกับทรง ไม่รัด หรือเลือกแบบที่ไม่มีโครงลวดก็จะทำให้ใส่สบายมากขึ้น
- ถ้าทำทุกอย่างแล้ว แต่อาการยังไม่ดีขึ้นภายใน 24 ชั่วโมง ควรปรึกษาแพทย์นะคะ
ติดตามเพิ่มเติม คลิกที่นี่ “วิธีนวดกระตุ้นน้ำนม ที่ช่วยเพิ่มน้ำนม สยบปัญหาท่อน้ำนมอุดตัน”
ท่อน้ำนมอุดตันให้ลูกดูดต่อได้ไหม
หากคุณแม่มีอาการของท่อน้ำนมอุดตัน ยังสามารถให้นมลูกได้ต่อค่ะ ซึ่งการที่คุณแม่ให้ลูกยังดูดนมต่อนั้นก็เท่ากับเป็นการเคลียร์น้ำนมที่คั่งค้างออกไปจากท่อน้ำนมนั่นเอง เพียงแต่ให้คุณแม่ปฏิบัติตามวิธีการด้านบนที่กล่าวไปค่ะ
แม่โน้ตก็เคยค่ะ เคยน้ำนมค้างและลูกดูดได้ไม่เกลี้ยงเต้าจนคืนหนึ่งตี 2 ไม่ไหวแล้วต้องลุกมาปั๊มนมออก โอย…เจ็บก็เจ็บ ง่วงก็ง่วง แต่ต้องทำค่ะ ไม่อย่างนั้นเดี๋ยวท่อน้ำนมอุดตัน ที่สำคัญน้ำนมก็จะหยุดผลิต เพราะร่างกายจะรอให้น้ำนมที่มีอยู่ระบายออกก่อน เป็นกำลังใจให้คุณแม่ทุกคนนะคะ