สีน้ำมูกลูก น้ำมูกเหลือง น้ำมูกเขียว บอกโรคได้

คุณพ่อคุณแม่บ้านไหนที่ยังมีลูกเล็กๆ อยู่ บอกได้เลยค่ะว่าต้องทำใจ ที่ต้องทำใจก็เพราะว่าเด็กเล็กมักจะป่วยกันบ่อย แนะนำว่าทำประกันไว้เลยค่ะ (บางบ้านทำถึง 2 กรมธรรม์) แต่วันนี้แม่โน้ตไม่ได้มาขายประกันนะคะ 555   แต่แค่ไม่อยากให้คุณพ่อคุณแม่ต้องมานั่งกังวลหรือต้องเหนื่อยกันหลายเรื่องเท่านั้นเอง

เวลาที่ลูกเริ่มมีอาการป่วยมักจะเริ่มจากมีอาการจาม ตามด้วยไอ และมีน้ำมูกใส (แต่ก็ไม่เสมอไปนะคะ บางครั้งก็ไอค่อกแค่กมาก่อนเลยก็มี) ทุกครั้งเวลาที่ลูกมีน้ำมูก แม่โน้ตต้องล้างจมูกให้ลูกเองทุกครั้ง เพราะสงสารเค้าเวลาที่เค้าหายใจไม่ออก การล้างจมูกจะทำให้เราได้เห็นสีของน้ำมูกที่ไหลออกมาพร้อมน้ำเกลือ ซึ่งเจ้าตัวน้ำมูกนี้เอง จะเป็นตัวบอกอาการของลูกได้ดีทีเดียวค่ะ จะมีรายละเอียดอย่างไร ไปดูกันเลยค่ะ

ทำไมเราถึงมีน้ำมูก

ในทางเดินอาหารและทางเดินหายใจของคนเราจะมีเยื่อบุทางเดินอาหารและเยื่อบุทางเดินหายใจ ซึ่งจะมีต่อมที่สร้างน้ำมูก เมือก หรือเสมหะอยู่ ไม่ว่าจะเป็นจมูก ไซนัส โพรงหลังจมูก ช่องปาก ช่องคอ กล่องเสียง และหลอดลม และน้ำมูกหรือเสมหะนี้ทำหน้าที่ป้องกันอวัยวะภายใต้เยื่อนี้ชื้นตลอดเวลา เพราะถ้าแห้งเมื่อไหร่ อวัยวะส่วนนั้นอาจเสี่ยงติดเชื้อได้สูง

สีน้ำมูกบอกโรคอะไรบ้าง

1. น้ำมูกสีใส

น้ำมูกหรือเสมหะที่สีใส จะประกอบไปด้วยน้ำ แอนติบอดี้ที่ต่อต้านเชื้อโรค เกลือ และโปรตีน โดยส่วนใหญ่มักจะไหลลงคอและเราก็มักกลืนลงไปในกระเพาะ โดยมีสาเหตุมาจากหวัด (เยื่อบุจมูกอักเสบ) หรือการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ หรืออาจเกิดจากโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ ซึ่งมีไวรัสมากระตุ้น การให้ยาต้านฮิสตามีนและการล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ สามารถบรรเทาอาการน้ำมูกไหลได้

2. น้ำมูกสีขาว

หากคุณแม่พบว่าลูกมีน้ำมูกที่ข้นเหนียว หนา และขาวขุ่น อาจเป็นเพราะนน้ำมูกถูกขังอยู่ในโพรงจมูกเป็นเวลานานจากเยื่อบุจมูกที่บวม และหมายรวมไปถึงหากคุณพ่อคุณแม่ให้ลูกทานผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวกับนมมากเกินไป ก็อาจทำให้น้ำมูกมีสีขาวขุ่นได้ เนื่องจากไขมันที่อยู่ในผลิตภัณฑ์นมนั้น สามารถทำให้น้ำมูกสูญเสียความชุ่มชื้น จึงทำให้น้ำมูกมีลักษณะเหนียว ข้น และขาวนั่นเอง

3. น้ำมูกสีเหลือง

ถ้าลูกมีน้ำมูกสีเหลือง เป็นไปได้ว่าอาจมีการติดเชื้อแบคทีเรียในโพรงจมูกหรือไซนัส ซึ่งระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะส่งเซลล์ที่ออกมาต่อต้านเชื้อเจ้าเชื้อแบคทีเรียตัวนี้ เช่น เซลล์เม็ดเลือดขาว และทั้งเซลล์เม็ดเลือดขาวและเชื้อแบคทีเรียที่ตายแล้ว รวมทั้งเมือกและหนองต่างๆ จะออกมารวมตัวกัน จึงทำให้น้ำมูกมีสีเหลืองนั่นเอง

แต่ก็จะมีอีกหนึ่งกรณี คือ การที่น้ำมูกคั่งค้างอยู่ในโพรงจมูกเป็นเวลานานมากๆ อย่างในช่วงเวลากลางคืน ก็อาจทำให้น้ำมูกมีสีเหลืองได้ หากเป็นกรณีนี้ ตอนเช้าคุณแม่ล้างจมูกลูกจะมีสีเหลือง แต่ช่วงเวลาอื่นของวัน น้ำมูกจะต้องมีสีใสนะคะ

4. น้ำมูกสีเทา

น้ำมูกที่มีสีเทาอาจมีอาการของริดสีดวงจมูก มักเกิดจากเยื่อบุจมูกในโพรงจมูกนั้นบวมและเป็นก้อน แต่ไม่ใช่เนื้อร้าย สาเหตุมักมาจากโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ โรคไซนัสอักเสบเรื้อรัง โรคหืด หรือภาวะแพ้ยาแอสไพริน

5. น้ำมูกสีเขียว

กำลังบ่งบอกว่าระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายกำลังต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย เหมือนกับการที่น้ำมูกมีสีเหลือง ส่วนสีเขียวนี้เกิดจากเอนไซม์ซึ่งสร้างโดยเม็ดเลือดขาว ซึ่งน้ำมูกที่มีสีเขียวนี้เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียเช่นกันค่ะ

6. น้ำมูกสีแดง

ส่วนใหญ่เกิดจากเส้นเลือดในโพรงจมูกแตกแล้วปนออกมากับน้ำมูก สาเหตุอาจเกิดจากจมูกแห้ง ซึ่งจมูกแห้งอาจมีหลายสาเหตุ อาทิ ดื่มน้ำน้อย อยู่ในห้องแอร์ เปิดพัดลมจ่อหน้าหรือจมูกเป็นเวลานาน อาจต้องใช้วิธีพ่นน้ำเกลือเข้าโพรงจมูกบ่อยๆ

7. น้ำมูกสีดำ

กรณีนี้มักพบในผู้ที่สูบบุหรี่หรือสูดยานัตถ์ หรือผู้ที่อยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีมลภาวะทางอากาศมากๆ หรืออาจมีการติดเชื้อราในโพรงจมูกได้

ความที่ลูกยังเล็ก เค้ายังไม่สามารถบ้วนหรือขากเสมหะออกมาได้เอง ดังนั้น เวลาที่ลูกไม่สบายและมีเสมหะมาก อาจไปรบกวนในเรื่องการนอนของลูกได้ เพราะเวลานอนน้ำมูกจะย้อยลงคอ ไปรบกวนระบบทางเดินหายใจ ทำให้ลูกไอมากเวลานอน การล้างจมูกด้วยน้ำเกลืออุ่นๆ จะทำให้จมูกลูกโล่งนอนหลับสบาย และที่สำคัญ สีของน้ำมูกเป็นสิ่งที่จะทำให้คุณพ่อคุณแม่รู้ได้ว่าลูกมีอาการที่ดีขึ้นหรือแย่ลง แต่ที่แน่ๆ คุณพ่อคุณแม่ต้องพาลูกไปพบคุณหมอเพื่อรับยาฆ่าเชื้อด้วยนะคะ หากปล่อยไว้นานๆ อาการหวัดของลูกอาจกลายเป็นไซนัสอักเสบได้ค่ะ

อ้างอิง คณะแพทย์ศาสตร์ ศิริราชพยาบาล