สฟิงโกไมอีลิน (Sphingomyelin) หนึ่งในสารอาหารสำคัญที่จำเป็นต่อสมองของลูกน้อย เรามักจะได้ยินและคุ้นชินอยู่บ่อยครั้งกับสารอาหาร สฟิงโกไมอีลินเป็นสารอาหารสำคัญที่พบในน้ำนมแม่ อีกทั้งยังพบได้ในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารโดยเฉพาะนมและผลิตภัณฑ์นมผงเด็ก
สฟิงโกไมอีลินมีมีผลต่อพัฒนาการของลูกน้อยในอนาคตทั้งการรับรู้ การควบคุมการเคลื่อนไหว การคิดวิเคราะห์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการพัฒนาสมองส่วนการเรียนรู้ชั้นสูง (higher-order cognitive functions) ดังนั้น อยากให้ลูกน้อยฉลาดมีพัฒนาการสมบูรณ์สมวัย คุณพ่อคุณแม่ก็อย่าลืมใส่ใจกับสารอาหารตัวนี้ด้วยนะคะ
สฟิงโกไมอีลิน (Sphingomyelin) คืออะไร
สฟิงโกไมอีลิน (Sphingomyelin) หรือย่อว่า SPH เป็นอนุพันธ์ของสารประเภทไขมันและเป็นสารตั้งต้นในการสร้างไมอีลิน (myelin) ซึ่งไมอีลินคือ เยื่อหุ้มเส้นใยประสาท ทำหน้าที่ช่วยให้การนำข้อมูลจากเซลล์ประสาทหนึ่งไปยังเซลล์ประสาทอื่น (brain connection) เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว
โดยสฟิงโกไมอีลินพบมากในเยื่อหุ้มเซลล์โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณส่วนแอกซอนของเซลล์ประสาท (Nerve cell axons) ดังนั้น “สฟิงโกไมอีลิน” จึงเป็นหนึ่งในสารอาหารสำคัญในการสร้างไมอีลิน การได้รับสฟิงโกไมอีลินในปริมาณที่เหมาะสมจึงเป็นส่วนสำคัญต่อการสร้างไมอีลินในสมอง ซึ่งช่วยให้การทำงานของสมองเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วนั่นเอง
ประโยชน์ของสฟิงโกไมอีลินต่อพัฒนาการ
สฟิงโกไมอีลินเป็นสารอาหารสำคัญต่อพัฒนาการของลูกน้อย ดังนี้
สร้างปลอกไมอีลิน (Myelination)
สฟิงโกไมอีลินเป็นสารตั้งต้นสำคัญในการสร้างปอกไมอีลินช่วยให้การส่งสัญญาณของเซลล์ประสาททำงานได้ดีและรวดเร็ว
สร้างเส้นใยประสาท
ช่วยเสริมสร้างเส้นใยประสาทให้เแข็งแรง และเพิ่มประสิทธิภาพในการส่งสัญญาณกระแสประสาทได้อย่างรวดเร็ว
ช่วยการทำงานของสมองและไขสันหลัง
เพิ่มประสิทธิภาพการนำส่งกระแสประสาท สฟิงโกไมอีลินเป็นองค์ประกอบใน Myelin sheath ของเซลล์ประสาท ช่วยให้การทำงานของสมองและไขสันหลังเป็นไปอย่างปกติ
ช่วยปกป้อง
พร้อมทั้งเพิ่มความแข็งแรงให้กับเซลล์ ประสาท ทำให้มีอายุการทำงานยาวนานขึ้น
ควบคุมระดับคลอเรสเตอรอล
เนื่องจากสฟิงโกไมอีลินที่ได้จากอาหารจะช่วยยับยั้งการดูดซึมของไขมันคอเลสเตอรอลจาก ลำไส้เล็ก เลือดและหัวใจไม่ให้สะสมมากจนเกินไป
ป้องกันการสูญเสียความชื้น
เนื่องจากสฟิงโกไมอีลินจะถูกเปลี่ยนเป็น Ceramide ซึ่งเป็นไขมันที่มีความแข็งแรงและมีการกักเก็บ Ceramide ไว้ที่เซลล์ผิวหนังช่วยให้คงความชุ่มชื้นได้
ผลกระทบหากขาดสฟิงโกไมอีลิน
ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลระบุชัดเจนเกี่ยวกับผลกระทบการขาดสฟิงโกไมอีลินในทารก แต่จากผลการวิจัยพบว่าเด็กสมองของเด็กที่มีไมอีลินมากกว่าจะเรียนรู้ได้ไวกว่า โดยเฉพาะเด็กที่กินนมแม่จะมีการสร้างไมอีลินที่มากกว่า ส่งผลให้สติปัญญาสูงกว่าเด็กที่ไม่ได้รับนมแม่
ดังนั้น สฟิงโกไมอีลินเป็นหนึ่งในสารอาหารสำคัญของการสร้างไมอีลิน หากขาดหรือได้รับสฟิงโกไมอีลินไม่เพียงพออาจจะส่งผลต่อการเรียนรู้และการทำงานของสองของทารกเรียนรู้หรือพัฒนาการช้ากว่าเด็กที่ได้รับสฟิงโกไมอีลินที่เพียงพอ
ข้อควรระวังในการบริโภคสฟิงโกไมอีลิน
การบริโภคสฟิงโกไมอีลินไม่มีข้อควรระวังชัดเจน อย่างไรก็ตามคุณพ่อคุณแม่ควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับเจ้าสารอาหารสำคัญสฟิงโกไมอีลินให้เข้าใจและเห็นถึงความสำคัญของการได้รับสฟิงโกไมอีลินในปริมาณที่เพียงพอสำหรับลูกน้อยได้แก่
- ไมอีลินถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์ และสร้างอย่างต่อเนื่องรวดเร็วในช่วง 1,000 วันแรกของชีวิตนับตั้งแต่ตั้งครรภ์ และจะดำเนินต่อไปถึงช่วงผู้ใหญ่ตอนต้น ดังนั้นการได้รับสฟิงโกไมอีลินจากนมแม่หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอื่นๆจึงมีความสำคัญต่อพัฒนาการเรียนรู้ของลูกน้อย
- ไม่จำเป็นต้องเลือกผลิตภัณฑ์นมผงเด็กหรือนมราคาแพงให้ลูก เนื่องจากปัจจุบันจะเห็นได้ว่าสฟิงโกไมอีลินเป็นสารอาหารที่พบในผลิตภัณฑ์นมผงเด็กหรือนมเกือบทุกแบรนด์ อีกทั้งพัฒนาการการเรียนรู้และความฉลาดของลูกไม่ได้ขึ้นอยู่กับสฟิงโกไมอีลินเพียงอย่างเดียวอาจรวมไปถึงสารอาหารสำคัญอื่นๆ และการเลี้ยงดูอีกด้วย
แหล่งอาหารธรรมชาติที่มีสารอาหารสฟิงโกไมอีลิน
สฟิงโกไมอีลิน พบอยู่ในสิ่งมีชีวิตประเภทสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมรวมถึงมนุษย์ นอกจากนี้สฟิงโกไมอีลินจะพบได้มากในนมแม่ และผลิตภัณฑ์นม เช่น ครีม ชีส เป็นต้น
ดังนั้น ทารกควรได้รับนมแม่อย่างเพียงพอเพราะนมแม่เป็นแหล่งของไขมันชั้นดีรวมถึงแหล่งของสฟิงโกไมอีลินซึ่งเป็นอาหารสำคัญต่อสมอง
หากได้รับสฟิงโกไมอีลินจากนมแม่ในปริมาณน้อยหรือไม่เพียงพออาจเสริมด้วยผลิตภัณฑ์ผมสำหรับทารกควบคู่กันไปพร้อมรับประทานอาหารจากแหล่งอาหารอื่นๆให้เหมาะสมตามช่วงวัย
นอกจากนี้ คุณพ่อคุณแม่ยังสามารถศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับสารอาหารสำคัญต่อลูกน้อยอื่น ๆ ได้ อาทิ ทอรีน, DHA และ ARA
สรุป
การได้รับสฟิงโกไมอีลินในปริมาณที่เหมาะสมจึงเป็นวัตถุดิบสำคัญต่อการสร้างไมอีลินในสมอง ช่วยให้การทำงานของสมองเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ไมอีลินยังเริ่มสร้างตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์ และสร้างอย่างต่อเนื่องอย่างรวดเร็วภายใน 2 ปีแรกหลังคลอดและถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ดังนั้นการได้รับสฟิงโกไมอีลินในปริมาณที่เหมาะสมจึงมีผลต่อพัฒนาการเรียนรู้ การทำงานของสอง การคิดวิเคราะห์ของลูกน้อยให้การทำงานของสมองมีประสิทธิภาพและสมบูรณ์